نسبت سرمایه اجتماعی وفرهنگ درسیاستگذاری عمومی انرژی مطالعه موردی مدیریت مصرف برق در ‌شهر تهران

یکی از مهم‌ترین راهکارها برای حل معضل مصرف بالای برق درکشور، توجه ویژه به سرمایه اجتماعی به منظور گسترش مشارکت و انسجام و اعتماد اجتماعی در مدیریت مصرف برق می‌باشد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تأثیر همزمان سرمایه اجتماعی شامل متغیرهای مشارکت و انسجام و اعتماد و متغیرهای جمعیت شناختی بر مصرف برق در بخش خانگی مناطق ‌شهر تهران با استفاده از روش پیمایشی والگوی نظری پیربوردیو است.که ازسیستم نمونه برداری خوشه ایی سیستماتیک استفاده شده است. سوال اصلی این پژوهش عبارت است ازاینکه میزان فرهنگ وسرمایه اجتماعی چه تاثیری درمصرف بهینه برق درشهرتهران دارد؟ فرضیه این پژوهش عبارت است ازاینکه :میزان فرهنگ وتجربه زیسته افراد در سبک زندگی ان ها تاثیرگذاراست وهرچه قدر فرهنگ بالاتر باشد ،سبک زندگی به عقلانیت نزدیک می شود وباعث می شود مصرف برق بهینه شود. طبق نتایج حاصله، سرمایه اجتماعی تاثیر معنی‌‌داری بر مدیریت مصرف برق دارد. نتایج نشان داد سرمایه اجتماعی موجود در ارتباطات افراد و به دنبال آن انسجام و مشارکت و اعتماد حاصله در راستای مصرف برق، یکی از ضرورت هایی است که می‌تواند باعث کاهش مصرف برق شود. نتایج نشان می‌دهند متغیرهای اعتماد اجتماعی، انسجام و مشارکت اجتماعی و سطح تحصیلات افراد نقش مهمی در الگوی رفتار مصرفی برق دارد ولی متغیرهای جمعیت شناختی جنسیت و سن تاثیری بر الگوی رفتار مصرفی برق ندارند.

The ratio of social capital and culture in public energy policy (a case study of electricity consumption management in Tehran)

Bahareh Hayatlu

zahrah.zare

Mehdi Mokhtarpour Gahroodi

Davar Rezakhani

Moezeddin Babakhani Teymouri

  Abstract

One of the most important solutions to solve the problem of high electricity consumption in the country is to pay special attention to social capital in order to expand participation, cohesion and social trust in the management of electricity consumption. The purpose of this research is to investigate the simultaneous effect of social capital, including the variables of participation, cohesion, and trust, and demographic variables on electricity consumption in the household sector of Tehran, using the Pierre Bourdieu theoretical model survey method, which uses a systematic cluster sampling system. . The main question of this research is what effect does the level of culture and social capital have on the optimal consumption of electricity in Tehran?The hypothesis of this research is that: the level of culture and lived experience of people has an effect on their lifestyle, and the higher the culture, the closer the lifestyle is to rationality, and it leads to the optimization of electricity consumption. According to the results, social capital has a significant effect on electricity consumption management. The results showed that the social capital in people's communication, followed by cohesion, participation and trust in electricity consumption, is one of the necessities that can reduce electricity consumption. The results show that the variables of social trust, cohesion and social participation and the level of education of people play an important role in the behavior pattern of electricity consumption, but the demographic variables of gender and age do not have an effect on the behavior pattern of electricity consumption.

Keywords: Electricity consumption management, social capital, social trust, social cohesion, social participation, peiere Bourdieu

منابع

،ترجمه جهانگیر جهانگیری وحسین پورسفیر،تهران،اگه

آموزگار، مریم، (1395)، ارائه راهکار دو مرحله‌ای جهت شناسایی الگوهای مصرف برق،کیفیت و بهره وری صنعت برق ایران ،دوره 5،شماره9،ص57-48.

امینی، محمد تقی، تولایی، روح الله و امینی، امین، (1389)، راهبردهای اجتماعی به مثابه بدیل‌های غیرقیمتی در حل مساله اصلاح الگوی مصرف انرژی در کشور، مجله بررسی مساِل اجتماعی ایران، سال اول شماره دوم.

بون ویتز،پاریس(1390)،درس هایی ازجامعه شناسی پی یربوردیو

جنکینز، (1385)، ریچارد بوردیو، تهران، نشر نی.

جیمز کلمن، (1386)، بنیادهای نظریه اجتماعی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی

رحمانی‌فیروزجاه، علی، صفری، علی اکبر ؛ قلی پور، ماجده، "بررسي جامعه شناختي رابطه بين انواع سرمايه و الگوي مصرف انرژي برق با تأکيد بر توسعه اجتماعي (مطالعه موردي: ساکنان شهري استان مازندران مطالعات توسعه اجتماعی ایران)"، 1400، سال چهاردهم شماره یک ؛ ص 50-37

رفعت جاه، مریم و همکاران، 1382، ابعاد اجتماعی و فرهنگی مصرف برق، نشریه علمی و پژوهشی برق، سال شانزدهم(38).

زارع شاه آبادی، اکبر، حاجی زاده میمندی، مسعود، لطفعلیانی ابرند آبادی، علی محمد، سلیمانی زکیه، (سال 1392)، "بررسی تاثیر عوامل اجتماعی- فرهنگی بر الگوی مصرف انرژی در خانوارهای شهر یزد"، مجله پژوهش‌های برنامه ریزی و سیاستگذاری انرژی، سال اول، شماره 3، ص 50-17.

سرمست، بهرام و پورحسن، رقیه، (1389)، عوامل موثر بر اصلاح الگوی مصرف انرژی برق، دومین کنفرانس سراسری اصلاح الگوی مصرف انرژی الکتریکی، ، اهواز.

سید ربیع،فرید، (1388)، تحلیلی بر عوامل موثر بر الگوی مصرف شبکه تحلیلی نخبگان

صانعی، برات الله و سعادت، رحمان، (1392)، اثر کاهش یارانه برق بر شاخص‌های کلان تاثیرگذار در تولید بخشی ایران، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، دوره17، شماره 67، ص20-1.

صفاری‌نیا، مجید، (1384)، روان‌شناسی تغییر نگرش و رفتار مصرف‌کنندگان انرژی، تهران، وزارت نیرو.

فتاحی، شهرام، بهاری پور، سحر و رضایی، الهام، (1395)، ارزیابی ساختار جمعیت بر مصرف برق(مطالعه موردی مقایسه مصرف انرژی برق استانهای غرب و شرق کشور)، کیفیت و بهره وری صنعت برق ایران، دوره 5، شماره 10، ص13-1.

فکوهی، ناصر، (1383)، انسان شناسی شهری، نشر نی

فکوهی،ناصر، (1379)، از فرهنگ تا توسعه: توسعه سیاسی،اجتماعی و اقتصادی در ایران،تهران، نشر فردوس.

مظفری، زانا، متفکر آزاد، محمد علی، (سال 1392)، "تاثیر سرمایه اجتماعی بر مصرف برق خانگی در استان های ایران" نشریه کیفیت و بهره وری صنعت برق ایران، دوره 7، شماره 2.

مقدس، علی اصغر، و قدرتی حسین،(1384)، انرژی و انواع آن، مرکز گسترش فناوری اطلاعات.

موحد، مجید، عباسی شوازی، محمد تقی مرحمتی، ندا، (1389)، رسانه جنسیت و مصرف گرایی.مطالعه استفاده از رسانه های جمعی با تمایلات مصرف گرایانه دختران و پسران در شهر شیراز، سال 12، شماره 47.

نعمت الله اکبری، هوشنگ طالبی، اعظم جلائی، "بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی م‍ؤثر بر مصرف انرژی خانوار پس از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌‏ها (مطالعه موردی: شهر اصفهان)"، جامعه شناسی کاربردی، سال بیست و هفتم، شماره پیاپی 64، شماره چهارم، زمستان 1395؛ صفحه 1-26

ویسی، رضا و نازکتبار،حسین،(1389)، درامدی بر عوامل و مولفه‌های موثر بر فرهنگ سازی اصلاح الگوی مصرف برق در شهر تهران.، دومین کنفرانس سراسری اصلاح الگوی مصرف انرژی الکتریکی، اهواز.

Zana Mozaffari Ramin Amani, Social Capital and Energy Consumption: an Evidence for Iran”, Environmental Energy and Economy Research, Volume 7, Issue 2 2023 Pages 1-13.

Yajun Wang, Junbing Huang, Xiaochen Cai, The effect of human capital on energy consumption: Evidence from an extended version of stirpat framework”, Chinese Journal of Population, Resources and Environment, Volume 20, Issue 2, June 2022, Pages 136-146

Wijaya, M,E, Tezuka ,T. (2013), policy making for houshoids Appliancess—related Electericity consumption in Indonesia – A multicultural country.open journal of energy efficiency.

Wijaya, M,E, Tezuka ,T.(2013), policy making for houshoids Appliancess—related Electericity consumption in Indonesia – A multicultural country.open journal of energy efficiency.

Seligman,C.(1979) predicting sumer energy consumption from homeowners “attitiudes .journal of Applied social psicology.

Van raaij, fand verhallen, T. (1983), Abehavioral model of residential energy use.Journal of economic psycology.

Jeeninga H.(1993), Demestic electricity consumption and life style.presented at the energy research.

wilhite,hodold,H,N.(1996), A cross cultural analisis of household energy use behavior in japan and Norway .energy polisy(24) ,795-803.

Lutzen H, (1997), social structure culture and technology consumption.environmentally national academy press.

Stephen ,J., Lawson R. (2011) Energy cultury a farmwork for inter discipilinary research .presented at the world renewable energy congress ,Sweden.

Martinesson ,john,lennaret d.lundgvist ,and aksel sunder (2011), energy saving in

Swedish housholds.the relative importance environmental attitudes .energy policy ,(39)

34-Bourdieu,Pierr(1990a),in other word’s Essays Towards a Reflexive Sociology,Translated by matthew Adamson,Stanford university press.

35-Bourdieu,piere&Wacquant,lodvic(2002),An Invitation to Reflexive Sociology,polity press.