تأثیرات انقلاب اسلامی ایران بر تغییرات هویتی منطقه غرب آسیا در یک دهه اخیر

نویسندگان


چکیده

هویت به مثابه چارچوب‌های مشخصی است که شباهت‌ها و تفاوت‌ها را آشکار ساخته و امکان برقراری ارتباطی معنادار و مستمر میان افراد جامعه را فراهم می‌سازد. به عبارتی هویت تعیین‌کننده گرایشات و رفتارهای انسان‌ها و کانون تحلیل‌های گفتمانی است. گفتمان انقلاب اسلامی با تمسک به احیای هویت اسلامی توانست در میان گفتمان‌های معارض با رژیم پهلوی به گفتمان مسلط تبدیل شده و گفتمان پهلویسم را متزلزل نماید. بنابراین بازآفرینی این هویت از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی در سطح جهان اسلام است. سوال اصلی مقاله این است که انقلاب اسلامی چه تأثیری در هویت‌یابی جوامع غرب آسیا در ده سال گذشته داشته است؟ این پژوهش سعی دارد با روش تحلیل گفتمان مبتنی بر داده‌های اسنادی- کتابخانه‌ای به این سوال پاسخ دهد. بررسی تاریخچه ده ساله جوامع غرب آسیا نشان می‌دهد گفتمان انقلاب اسلامی نقشی هویت‌ساز در این منطقه داشته و با ایجاد تغییرات هویتی مهم نظیر احیای هویت مقاومت در این جوامع، نقش غیرقابل انکاری در افول مؤلفه های تمدن غربی و بازگشت به هویت اسلامی ایفا نماید.


The effects of Iran's Islamic Revolution on the identity changes of the West Asian region in the last decade

Mohamad sadegh khorsand

Abstract

Identity is like certain frameworks that reveal similarities and differences and provide the possibility of establishing meaningful and continuous communication between members of the society. In other words, identity determines human tendencies and behaviors and is the focus of discourse analysis. By insisting on the revival of Islamic identity, the discourse of the Islamic revolution became the dominant discourse among the discourses opposed to the Pahlavi regime and shook the discourse of Pahlaviism. Therefore, recreating this identity is one of the most important achievements of the Islamic Revolution in the Islamic world. The main question of the article is, what effect did the Islamic Revolution have on the identification of West Asian societies in the last ten years? This research tries to answer this question with the method of discourse analysis based on documentary-library data. Examining the ten-year history of West Asian societies shows that the discourse of the Islamic Revolution played an identity-building role in this region, and by creating important identity changes such as reviving the identity of resistance in these societies, it played an undeniable role in the decline of the components of Western civilization and the return to Islamic identity to perform.

Key words: Identity, Islamic identity, Islamic revolution, Iran, West Asia



منابع

اسپوزیتو، جان (۱۳۸۲)، انقلاب ایران و بازتاب جهانی آن، ترجمه محسن مدیر شانه چی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.

امیراحمدی، هوشنگ (1376)، «اسلام سیاسی در ایران»، ماهنامه اسلام و غرب، شماره 5 و 6.

بابی، سعید (۱۳۷۹)، هراس بنیادین: اروپامداری و ظهور اسلام گرایی، ترجمه غلامرضا جمشیدی‌ها و موسی عنبری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

برزگر، ابراهیم (1382)، «نظریه پخش و بازتاب انقلاب اسلامی»، نشریه حقوق عمومی، شماره 8.

بهروزلک، غلامرضا (1386)، «کاربرد تحلیل‌های گفتمانی در مطالعات سیاسی اسلامی»؛ روش‌شناسی در مطالعات سیاسی اسلام، تهران: دانشگاه امام صادق.

پوستین چی، زهره (1389)، «قدرت نرم در گفتمان امنیت ملی جمهوری اسلامی»، آفاق امنیت، سال 3، شماره 7.

تاجیک، محمدرضا (1378)، میشل فوکو و انقلاب اسلامی، تهران: موسسه دانش و پژوهش ایران.

تاجیک، محمدرضا (1385)، «نظریه گفتمان و مطالعات اسلامی»، علوم سیاسی، شماره 35.

جوادی ارجمند، محمدجعفر و سیدمحسن توکلیان و ناهید قمریان نصرآبادی (1393)، «بررسی نقش هویت قومی بر امنیت پایدار: مطالعه موردی منطقه کردستان ایران (قومیت کرد)»، تحقیقات سیاسی و بین المللی، ش 21.

چیت‌ساز قمی، محمدجواد (1383)، گسست نسلی در ایران: افسانه یا واقعیت، ج۱، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.

حسنی‌فر، عبدالرحمن (1393)، تحلیل گفتمان به مثابه روش، جستار سیاسی معاصر، سال 5، شماره 1.

حقیقت سیدصادق و سیدمحمدعلی حسینی‌زاده (1387)، گفتمان، تهران: سمت.

حقیقت، سیدصادق (1385)، روش‌شناسی در علوم سیاسی، قم: دانشگاه مفید.

دانل، مک (1380)، گفتمان، تهران: نشر هرمس.

دبیری‌مهر، امیر (1392)، مولفه‌های فرهنگی گفتمان مقاومت اسلامی در خاورمیانه، قم: پژوهشکده باقر العلوم(ع).

رفعت جاه، مریم و علی شکوری (1387)، «اینترنت و هویت اجتماعی»، رسانه، دوره 5.

روآ، الیویه (۱۳۷۸)، تجربه اسلام سیاسی، ترجمه محسن مدیر شانه‌چی و حسین مطیعی، تهران: انتشارات الهدی.

سلطانی، سیدعلی‌اصغر (1383)، «تحلیل گفتمان به مثابه نظریه و روش»، علوم سیاسی، شماره 28.

سیک، گری (1340)، همه‌چیز فرو می‌ریزد، ترجمه: علی بختیاری‌زاده، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

صادق نیا، مهراب (1397)، انقلاب اسلامی و هویت پایداری، اندیشه سیاسی در اسلام، شماره 15.

صادقی، احمد (1387)، «تبارشناسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی: جایگاه هویت، فرهنگ و تاریخ»، سیاست خارجی، سال 22، تابستان.

طاهری، ابوالقاسم(1390)، روش تحقیق در علوم سیاسی، تهران: قومس.

عزیزخانی، احمد (1396)، پایداری و ناپایداری گفتمان های سیاسی در ایران، قم: زمزم هدایت.

علی‌پورگرجی، محمود (1393)، گفتمان‌های سیاسی در جمهوری اسلامی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

قاسمی، بهزاد (1396)، «تأثیر انقلاب اسلامی بر تحولات جغرافیای سیاسی محور مقاومت در مقابل غرب»، تاریخ پژوهی ایران معاصر، دوره 3 ، سال 14، شماره 51، بهار.

قجری، حسینعلی و جواد نظری (1392)، کاربرد تحلیل گفتمان در تحقیقات اجتماعی، تهران: جامعه‌شناسان.

گل محمدی، احمد (1381)، جهانی شدن، فرهنگ و هویت، تهران: نی.

محمدی، منوچهر (1384)، «بازتاب جهانی انقلاب اسلامی»، مطالعات انقلاب اسلامی، شماره 2.

موثقی، سید احمد (۱۳۷۲)، جنبش‌های اسلامی معاصر، تهران: سمت.

هوارث، دیوید (1378)، «نظریه گفتمان»، ترجمه علی‌اصغر سلطانی، علوم سیاسی، شماره 2.

هوارث، دیوید (۱۳۷۸)، گفتمان در: دیوید مارش و جری استوکر، روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه امیر محمد حاج یوسفی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

ولایتی، علی اکبر (۱۳۷۸)، بحران‌های هویت تاریخی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

یورگنسن، ماریانه و لوئیز فیلیپس (1392)، نظریه و روش تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نی.

Brookings, Iran’s Revolution, (2020), Years on—What It Has Meant for Iran, America, and the Region Link, 2020.

By Phillip Smyth, Tim Michetti, and Owen Daniels (2017),,Revolution Unveiled: A Closer Look at Iran’s Presence and Influence in the Middle East, atlantic councilSeptember 14, 2017

David Howarth(2000), Discourse, Buckingham, Open University Press,

Jorgensen, Marianne & Philips, Louise(2002), Discourse Analysis As theory & method, London, Sage Publications Kuper, Adam & Kuper, Jessica, The Social Science Encyclopedia, London & New York, Routledge, ۱۹۹۶, ۲nd ed

Laclau, Ernesto(1990), New Reflections on the Revolutions of Our Time, London, Verso.

Suzanne Maloney(2021), America and Iran: From Containment to Coexistenc, brooking, no 84,


کلیدواژه‌ها