پیامدهای سیاسی و امنیتی عملیات طوفان الاقصی در منطقه غرب آسیا

از مهم‌ترین چالش‌های سیاسی و امنیتی در منطقه غرب آسیا، مسئله فلسطین است. مبارزه فلسطینی‌ها با اسرائیل همواره با فراز و نشیب‌ها و تحمل خسارات متعدد همراه بوده است. اما پس از خروج اسرائیل از غزه در سال 2005، این منطقه به یک زندان روباز با محدودیت‌ها و فشارهای شدید بر مردم تبدیل شده است. در این زمینه، عملیات طوفان الاقصی که توسط گروه مبارز حماس در سال 2023 انجام شد، موجب غافلگیری اسرائیل و شکست آن گردید. این عملیات واکنش شدید نظامی اسرائیل و حمله گسترده به غزه را در پی داشت. با این حال، تبعات عملیات طوفان الاقصی چنان گسترده بود که به نظر بسیاری از تحلیل‌گران، منجر به تحولی در نگرش‌ها و سیاست‌های منطقه غرب آسیا شده است. از این‌رو این مقاله تلاش دارد تا ضمن بررسی تبعات سیاسی و امنیتی این رخداد به این پرسش بپردازد که پیامدهای سیاسی و امنیتی وقوع عملیات طوفان الاقصی در غرب آسیا چیست؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عملیات طوفان الاقصی از نظر سیاسی منجر به ایجاد شکاف در روند عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل شده و همچنین باعث واکنش‌های مردمی نسبت به این روابط گردیده است. از سوی دیگر، از پیامدهای امنیتی این عملیات می‌توان به خدشه‌دار شدن ایده شکست‌ناپذیری اسرائیل اشاره کرد، که این امر موجب تقویت حمایت از گروه مبارز حماس نیز شده است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد کتابخانه‌ای گردآوری شده است.

Political and Security Implications of the Al-Aqsa Storm Operation in the West Asia Region

Mohammad Amin Naghshband

Hossein Zamani Mighan

Abstract

One of the most significant political and security challenges in the West Asia region is the Palestinian issue. The struggle of the Palestinians against Israel has always been marked by ups and downs and the enduring of numerous losses. However, following Israel's withdrawal from Gaza in 2005, this area has turned into an open-air prison with severe restrictions and pressures on its people. In this context, the Al-Aqsa Storm operation, conducted by the militant group Hamas in 2023, surprised Israel and led to its defeat. This operation prompted a severe military response from Israel, resulting in a large-scale attack on Gaza. Nevertheless, the repercussions of the Al-Aqsa Storm operation were so extensive that, according to many analysts, it has led to a transformation in the perspectives and policies in the West Asia region. Therefore, this article aims to examine the political and security repercussions of this event and address the question: What are the political and security consequences of the Al-Aqsa Storm operation in West Asia? The research findings indicate that politically, the Al-Aqsa Storm operation has created a rift in the process of normalizing relations between Arab countries and Israel, and has also incited public reactions against these political relations. On the security front, the operation has significantly undermined the notion of Israel's invincibility, thereby strengthening support for the militant group Hamas. This research has been conducted using a descriptive-analytical method and has been compiled through library-based documents.

Keywords: al-Aqsa storm, Hamas, Gaza, Israel, West Asia

منابع

افرايم انبار، امنيت ملي اسرائيل، ترجمه حميد نيكو، موسسه مطالعات انديشه‌سازان نور، تهران، 1388، صص 17-16

چهر آزاد، سعید (1399)، کندوکاو مختصاتِ گونه های «هویت» و جایگاه آن در سیاست خارجی ساده‌انگارانه، فصلنامه دانش تفسیری سیاسی، سال دوم، شاره 5، پاییز 1399، صص 20-1

شعاعی، محمدحسین؛ قاسمیان نیک، محمدجواد (1401)، اصول عملیات روانی در دیپلماسی عمومی رژیم صهیونیستی: مطالعه موردی گزارش «سند فرهنگ زبان جهانی پروژه اسرائیل»، فصلنامه نامه فرهنگ و ارتباطات، پاییز و زمستان 1401، شماره 13، صص 133-101

صادقی، مهدی رضا (2024)، امکان‌سنجی ارتکاب نسل‌کشی در غزه توسط اسرائیل در پرتو عملیات طوفان الاقصی (7 اکتبر 2023). مطالعات حقوقی، شماره 1، دوره 16، صص 257-288.

علایی، ح. (1402). نگاهی به عملیات طوفان الاقصی و جنگ غزه: https://www.khabaronline.ir/news/1844610

فرهادی، ف. (2024). تأثیر طوفان الاقصی بر پیمان ابراهیم در شبکه ژئوپلیتیک غرب آسیا: https://ascenter.ir/1402/11/07/

کریمی، مرضیه (1396)، نقش موضوعات ادراکی و هویتی در مناقشه حقوق بشري ایران و آمریکا (مطالعه موردي تروریسم)، پایان‌نامه ارشد علوم سیاسی دانشگاه گیلان

متقی، ابراهیم؛ کاظمی، حجت (1386)، سازه‌انگاری، هویت، زبان و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاست، دوره 37، شماره 4 - شماره پیاپی 4، صص 209-237.

محمدی منتفرد، حسن (1402)، بررسی نتایج عملیات طوفان الاقصی بر اساس دکترین نظامی رژیم صهیونیستی، فصلنامه محیط‌شناسی راهبردی ج.ا.ایران، سال هفتم، شماره 3، صص 201-173

مهر. (1403). پیامدهای طوفان الاقصی و آخرین وضعیت جنگ غزه در آستانه روز قدس: https://www.mehrnews.com/news/6067099

میزان. (1402). هنیه: طوفان الاقصی تحولی عمیق در سطح منطقه ایجاد کرد: https://www.mizanonline.ir/fa/news/4763827

Arabbarometer. (2023). Retrieved from How the Israel-Hamas War in Gaza Is Changing Arab Views: https://www.arabbarometer.org/media-news/how-the-israel-hamas-war-in-gaza-is-changing-arab-views/

Bader, E. J. (2024). Retrieved from Israel Faces No Apparent Red Line, But Pro-Palestinian Media Workers D: https://truthout.org/articles/israel-faces-no-apparent-red-line-but-pro-palestinian-media-workers-do/

Cook, S. A. (2023). Retrieved from The Hamas Attack Has Changed Everything: https://foreignpolicy.com/2023/10/09/hamas-attack-israel-palestine-war-iran-saudi-normalization-middle-east-future/

Dohainstitute. (2023). Retrieved from Al-Aqsa Flood Offensive: Israeli Strategic Failures in Gaza: https://www.dohainstitute.org/en/PoliticalStudies/Pages/al-aqsa-flood-offensive-israeli-strategic-failures-in-gaza.aspx

England, A., & Al-Atrush, S. (2023). Retrieved from Hamas war stirs Arab world’s antipathy to Israel: https://www.ft.com/content/aad9fb2d-3fc5-48de-b79b-8d4971e36c10

Holleis, J. (2023). Retrieved from Has Hamas reset the Israeli-Arab agenda?: https://www.dw.com/en/has-hamas-reset-the-israeli-arab-agenda/a-67042746

khamenei. (1402). Retrieved from دومینوی شکستهای کاخ سفید در غرب آسیا: https://farsi.khamenei.ir/others-report?id=54585

Nournews. (2023). Retrieved from What has led to Al Aqsa storm operation?: https://nournews.ir/en/news/153773/What-has-led-to-Al-Aqsa-storm-operation

Said-Moorhouse, L., & Kolirin, L. (2023). Retrieved from Protests over Israel-Hamas war sweep the globe as nations ramp up security: https://edition.cnn.com/2023/10/11/world/global-protests-israel-hamas-war-intl-cmd/index.html

Santhanam, L. (2023). Retrieved from Poll: Majority of Americans sympathize with Israel but growing number say military response in Gaza ‘too much’: https://www.pbs.org/newshour/world/poll-majority-of-americans-sympathize-with-israel-but-growing-number-say-military-response-in-gaza-too-much

Schaer, C. (2023). Retrieved from Gaza conflict: Arab attitudes are hardening against Israel: https://www.dw.com/en/gaza-conflict-how-arab-attitudes-are-hardening-against-israel/a-67769920

Vazirian, A. H. (2023). Retrieved from The ‘Al-Aqsa Storm’ Surprises Israel and Upsets Plans For a New Security Order: https://www.stimson.org/2023/the-al-aqsa-storm-surprises-israel-and-upsets-plans-for-a-new-security-order/

Youssef, A. H. (2023). Retrieved from How the Israel-Hamas War Impacts Regional Relations: https://www.usip.org/publications/2023/10/how-israel-hamas-war-impacts-regional-relations

Ziad Daoud, Altstein , G., & Sakthivel, B. (2023). Retrieved from Wider War in Middle East Could Tip the World Economy Into Recession: https://www.bloomberg.com/news/features/2023-10-12/israel-hamas-war-impact-could-tip-global-economy-into-recession