نویسنده
چکیده
از دیر باز منطقه خاورمیانه در کشمکش بحران های جهانی نقشی پررنگ داشته است که این نقش از دیرباز تاکنون پای برجا مانده است.نکته قابل توجه در رابطه با این موضوع نقش قدرت های بزرگ منطقه همچون کشور های ایران،عربستان و ترکیه است که هرکدام برآنند تا با اعمال نفوذ خود در کشورهای دیگر، خود را به قدرت برتر (نظامی،اقتصادی و....) منطقه خاورمیانه بدل سازند. از این رو در تحقیق حاضر با استفاده از روش تحلیلی توصیفی نقش هرکدام از قدرت های مذکور بر آینده قدرت در خاورمیانه قرن بیست ویکم بررسی می گردد. نتایج حاکی از آن است که عربستان به دنبال واگرایی و نیز رقابت بر سر موضوع خلیج فارس با کشور ایران است همچنین بحرین،سوریه و یمن مناطق رقابت در خاورمیانه قرن بیست و یکم هستند. در اینجا نیز بی توجهی به نقش اساسی قدرت در خلق، حفاظت و تنظیم اصول، هنجارها، قواعد و رویه های منطقه ای، گمراه کننده خواهد بود. از سوی دیگر،یکی از معیارهای مهم ارزیابی قدرت ها چه جهانی و چه منطقه ای سطح نفوذ آنها در چنین نهادهایی می باشد. بنابراین، یکی از ابزارهای مهم اعمال قدرت توسط قدرت های یا رهبران منطقه ای، نفوذ در نهادهای منطقه ای است که به تبع آن،سیاست ها و رفتارهای دولت های منطقه،به نحوی تحت نظارت و تأثیر آنها قرار می گیرد.
Sociological analysis of the one-party political system in the Pahlavi period
Hossein Tafazoli[1]
Asghar Farnian[2]
Abstract
For a long time, the Middle East region has played a prominent role in the conflict of global crises, and this role has been preserved for a long time. The noteworthy point is the role of the great powers of the region such as Iran, Saudi Arabia and Turkey, each of them coming to realize themselves as the superior power (military, economic, etc.) of the Middle East region by exerting their influence in other countries. The current research uses the descriptive analytical method to examine the role of each of the mentioned powers on the future of power in the Middle East of the 21st century. Bahrain, Syria and Yemen are the regions of competition in the Middle East. They are the regions of competition in the 21st century. The results indicate that ignoring the fundamental role of power in creating, protecting and regulating regional principles, norms, rules and procedures will be misleading, and on the other hand, one of the important criteria for evaluating global and regional powers is their level of influence in such institutions, which It, the policies and behaviors of regional governments, are somehow under their supervision and influence
Key words: regional power, Middle East, Iran, Saudi Arabia, Turkey
[1]Assistant Professor, Islamic Azad University, Roudhen Branch, Tehran, Iran.
Hos.Tafazoli@iauctb.ac.ir
[2]PhD student in Political Sociology, Central Tehran Azad University. Tehran. Iran.
Asgharfarnyian@gmail.com
منابع
امام خمینی(ره) (1366)، تحریر الوسیله، قم. دفتر تبلیغات اسلامی.
امیری، مهدی (1390)، نظام متغیر موازنه قدرت در اوراسیای مرکزی و پیامدهای آن برای ایران، مجله مجلس و راهبرد، شماره 65، صص 198-167
انصاری، جواد (1373)، ترکیه در جستجوی نقشی تازه در منطقه، تهران دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی
بختیاری، سعید (1389)، اطلس جامه گیتاشناسی ناشر: موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی.
بشیریه، حسین (1390)، انقلاب و بسیج سیاسی، تهران: مؤسسه‌ی انتشارات دانشگاه تهران، چاپ هشتم
بیلیس، جان؛ استیو (1387)، اسمیت؛ جهانی‌شدن سیاست، روابط بین‌الملل در عصر نوین، تهران، ابرار معاصر
پولادی، کمال. (1385)، تاریخ اندیشه سیاسی در ایران و اسلام. تهران: نشر مرکز.
جعفریان، رسول (1376) حیات فکری سیاسی امامان شیعه، جلد 2، قم، انتشارات انصاریان.
حاجی یوسفی، امیرمحمد؛ ایمانی، همت (1390)، تحولات روابط ترکیه و اسرائیل در دهه خیر و پیامدهای آن برای ایران، فصلنامه روابط خارجی، شماره 2، تابستان 1390، صص 104-75
حق پناه، جعفر (1389)، مجله. موازنه فراگیر: الگوی تحلیل نقش قومیت بر سیاست خارجی با تأکید بر خاورمیانه، مجله سیاست، شماره 2، صص 94-77
حق‌شناس کمیاب، سید علی (1389)، ساختار سیاسی اجتماعی عربستان و اقلیت‌های‌دینی.
شیهان، مایکل (1388)، امنیت بین‌الملل، ترجمه: سید جلال‌الدین دهقانی فیروزآبادی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
قادری حاجت، مصطفی؛ نصرتی، حمیدرضا (1391)، اهداف ژئوپلیتیکی قدرت‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای در آسیای مرکزی، مجله ژئوپلیتیك، شماره 26، صص 95-63
قاسم، شیخ نعیم (1383)، حزب‌الله لبنان، خط‌مشی گذشته و آینده آن، ترجمه محمدمهدی شریعتمدار، چاپ اول، تهران، اطلاعات
قاسمی، فرج‌الله (1378)، نگرش سیبرنتیك به مطالعات منطقه‌ای در روابط بین‌الملل، مجله امنیت ملی، شماره دوم، صص 65-35
قاسمی، فرهاد (1384)، طرح مفهومی و نظری مطالعات منطقه‌ای در سیاست بین‌الملل سیاسی)دانشگاه تهران(، شماره 67، صص 200-159
قاسمی، فرهاد (1388)، مرجعیت و سیاست در عراق پس از اشغال. فصلنامه علوم سیاسی. سال دوازدهم، شماره 44.
قوام، عبدالعلی (1384)، روابط بین‌الملل، سازمان مطالعات و انتشارات کتب علوم انسانی )سمت(، چاپ دوم، تهران
کوچکی، سجاد؛ محبی، افشار؛ سبزی، حسین (1396)، راهبردهای قدرت برتر دفاعی منطقه در حوزه نظامی بر اساس سند چشم‌انداز 4141 شمسی، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال پانزدهم، شماره 70، زمستان 1396، صص 73-54
کوردا، مایکل (1376)، قدرت: چگونه آن را به دست آوریم و چگونه از آن استفاده کنیم، ترجمه قاسم کبیری، تهران: ققنوس
گرانتوسکی، آ (1385)، تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز، داندامایو، مترجم، کیخسرو کشاورزی، ناشر مروارید
گیتاشناسی (1372)، نگاه نو به کشورهای جهان، تهران سازمان جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی
لفتنانت کونیل(1388)،سیر آرنولد ویلسون، تاریخ عمان والخلیج
لمبتون، ان کی. اس)1374)، دولت و حکومت در اسلام، ترجمه سید عباس صالحی و محمدمهدی فقیهی. تهران: مؤسسه عروج
محسنی، محمدرضا (1382)، پان‌ترکیسم، ایران و آذربایجان، انتشارات سمرقند
محمدی آشتیانی، علی (1381)، شناخت عربستان، اول، تهران، نشر مشعر
مریجی، شمس‌الله (1387)، مبانی فکری و زمینه‌های اجتماعی جریان‌های معاصر عراق. قم. انتشارات بوستان
مشیر زاده، حمیرا (1385)، نظریه‌های متعارض در روابط بین‌الملل، سازمان مطالعات و انتشارات کتب علوم انسان) سمت(،. چاپ اول، تهران
مصلی نژاد، عباس (1391)، پیامدهای بی‌ثباتی امنیتی بر موازنه قدرت در خاورمیانه، مجله ژئوپلیتیك، شماره 27، صص 59-35
مصلی نژاد، عباس (1391)، پیامدهای بی‌ثباتی امنیتی بر موازنه قدرت در خاورمیانه، مجله ژئوپلیتیك، شماره 27، صص 59-35
موثقی گیلانی، سید احمد؛ عبادی، روح اله؛ فعال نظری، سید علی (1398)، نقش ساختار اقتصادی بر تداوم شکاف‌های اجتماعی عربستان سعودی، فصلنامه دانش تفسیر سیاسی، سال اول، شماره 2، زمستان 1398، صص 120-95
نجفی، موسی (1382)، مراتب ظهور فلسفه سیاست در تمدن اسلامی. تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، وزارت امور خارجه) 1369)، ج ،1 ترکیه (کتاب سبز(، تهران
هادی زاده، محمود ؛ عزتی، عزت اله(1393)، نقش ژئواکونومی در قرن بیست و یکم جهان، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال یازدهم، شماره 44 ،زمستان 1393، صص13-1
Hlaalleles and haplotypes in the Turkish population: (2001) relatedness to Kurds,
Huntington, Samuel p (1999),"The Lonely Superpower Foreign Affairs, 78/2(1999),pp.35-49.
Ibadoglu, G. (2020, NOV 17). Retrieved from Why Azerbaijan Won: https://iwpr.net/global-voices/why-azerbaijan-won
ABAN24. (1397, 05 20). Retrieved from آمریکا و ناتو چند پایگاه نظامی در ترکیه دارند؟: https://fa.abna24.com/news/739512
Paydarymelli. (1399, 05 29). Retrieved from واکاوی قدرت نظامی ایران؛ دست برتر نسبت به صهیونیست‌ها و آل سعود: https://paydarymelli.ir/fa/news/60304/
ISNA. (1399, 08 20). Retrieved from مقایسه قدرت نظامی ایران با کشورهای منطقه: https://www.isna.ir/news/99082013597
TASNIMNEWS. (1399, 09 09). Retrieved from افزایش ۸۶ درصدی بودجه دفاعی ترکیه در ۱۰ سال اخیر: https://www.tasnimnews.com/fa/news/1399/09/09/2399380
کلیدواژه‌ها
