نویسندگان
چکیده
ورود نمایندگان مجلس در انتخاب استانداران، به عنوان نمایندگان عالی دولت و مسئول اجرای سیاست‌های عمومی در استان‌ها، یکی از موضوعاتی است که تاکنون کمتر با رویکرد علمی بررسی شده است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان ورود نمایندگان مجلس در انتخاب استانداران انجام شد. روش تحقیق شامل مطالعه متون و منابع، بهره‌گیری از داده‌های اسنادی و پژوهش‌های پیشین، و مصاحبه با صاحب‌نظران و کارشناسان بود. شاخص‌های کلیدی علل و پیامدهای ورود نمایندگان مجلس در انتخاب استانداران در قالب ۱۴ شاخص شناسایی و بر اساس طیف لیکرت با پاسخ‌های بسته در پرسشنامه جمع‌آوری شد. جامعه آماری شامل ۹۰ نفر از میان کنشگران مسائل مختلف، اساتید دانشگاه و کارشناسان تعیین شد.
تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نشان داد که عوامل مختلفی بر ورود نمایندگان مجلس در انتخاب استانداران تأثیر دارند. از جمله این عوامل می‌توان به مشارکت در انتخابات و رقابت سیاسی غیرنهادمند، فرهنگ سیاسی انتخاباتی مبتنی بر ستیز، چرخه‌های سیاسی-انتخاباتی و مبارزات منفی احزاب و جناح‌ها اشاره کرد. علاوه بر این، شاخص‌هایی مانند انگیزه سیاسی و انتخاباتی نمایندگان، تلاش برای رأی‌آوری مجدد، انتصاب افراد همسو در پست‌های سیاسی و مدیریتی و انتظارات احزاب، جریان‌ها و هواداران نمایندگان نیز از علل مؤثر در ورود نمایندگان مجلس در انتخاب استانداران هستند. پیامدهای این روند شامل تضعیف جایگاه حاکمیتی استانداران، وابستگی استانداران به نمایندگان، فرصت‌سوزی و تأخیر در انسجام مدیریتی و اجرای برنامه‌های دولت در استان‌ها و کاهش استفاده از ظرفیت نخبگان در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و مدیریتی است.
Causes and Electoral and Managerial Consequences of Parliamentary Participation in the Appointment of Governors Parviz tavakolnia
Abstract
The involvement of members of parliament in the appointment of governors, as the highest representatives of the government and responsible for implementing public policies at the provincial level, is a topic that has so far received limited scientific attention. Accordingly, the present study aimed to determine the extent of parliamentary participation in the appointment of governors. The research method included a review of literature and sources, utilization of documentary data and previous studies, and interviews with experts and specialists. Key indicators of the causes and consequences of parliamentary involvement in governor appointments were identified in 14 indicators and collected through a Likert-scale questionnaire with closed-ended responses. The study population consisted of 90 participants, including policy actors, university professors, and experts. Data analysis using SPSS showed that various factors influence parliamentary participation in the appointment of governors. These factors include non-institutionalized electoral participation and political competition, a conflict-based electoral political culture, political-electoral cycles, and negative campaigns by parties and political factions. Additionally, indicators such as the political and electoral motivations of representatives, efforts to secure reelection, appointment of aligned individuals to political and managerial positions, and the expectations of parties, political currents, and supporters are among the influential causes of parliamentary involvement in governor appointments. The consequences of this trend include weakening the governance position of governors, increasing their dependency on parliamentarians, loss of opportunities, delays in managerial cohesion and the implementation of government programs in provinces, and underutilization of the capacities of elites in political and managerial decision-making.
Keywords: Governors, Ministry of Interior, Members of Parliament, Government, Elections
منابع
- بینات مقام معظم رهبری در دیدار با نمایندگان مجلس یازدهم در تاریخ (6/3/1400) و (4/3/1401)
- آجلی، مهدی .(1394). «ارائه رویکرد ترکیبی برای تحلیل عوامل فراسازمانی مؤثر در بروز فساد اداری و مالی در سازمان‌های دولتی»، پژوهش‌های مدیریت راهبردی، سال بیستم، شماره 58.
- ابراهیم آبادی، غلامرضا .(1394). «نقش و جایگاه احزاب در تقویت و کارآمدی مجالس قانونگذاری» ، مرکز پژوهش‌های مجلس، شماره مسلسل 14247.
- احمدی، علی .(1389). انتخابات در ايران: بررسی حقوقی و قانوني، تهران: نشر ميزان.
- احدی، پرویز، و همکاران .(1397).« بررسی فساد سیاسی و رابطه آن با توسعه سیاسی از منظر جامعه شناسی سیاسی»، فصلنامه مطالعات جامعه شناسی، سال دهم، شماره 40.
- افتخاري، اصغر .(1378). «چهره متغيرامنيت داخلي»، فصلنامه مطالعات راهبردي، شماره ٤ .
- اخوان کاظمی، بهرام .(1378). «احزاب، ثبات سیاسی و امنیت»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 4.
- امام جمعه زاده، سیدجواد و یاري، عبدالرضا .(1382). «رابطه فرهنگ سیاسی و توسعه نیافتگی سیاسی در ایران»، مجله دانشکده علوم اداري و اقتصاد دانشگاه اصفهان، شماره .2
- ايوبي، حجت اله .(1382). «مشاركت انتخاباتي؛ علل و انگیزه‌ها»، فصلنامه روز، شماره 9.
- بشریه، حسین. (1382). آموزش دانش سیاسی، تهران: نشرنگاه معاصر
- تنسی، استفان. دي .(1379). مبانی علم سیاست، ترجمه حمیدرضا ملک محمدي، تهران: نشر دادگستر.
- توکل نیا، پرویز؛گلشنی، علیرضا و احمد آذین .(1399). «بررسی رابطه انتخابات با قدرت نرم، امنیت نرم و ناامنی»، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، شماره 53.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر .(1378). مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران: انتشارات گنج دانش.
- جمال زاده، ناصر .(1382). اصطلاحات سياسي، تهران: انتشارات پارسايان.
- حبیبی، حسن .(1364). «رابطه سیاسی مجلس و قوه مجریه»، نشریه دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، شماره 1.
- دوورژه، موریس .(1375). احزاب سیاسی، ترجمه رضا علومی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
- درخشان، حمیدرضا .(1388). مطالعه تجربه کشورها برای مبارزه با فساد اقتصادی (یک مطالعه مقایسه‌ای(، تهران: نشرموسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد.
- دهخدا، علی اکبر .(1373). لغتنامه دهخدا، جلد 13، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- راسکین، مایکل و همکاران .(1393). نگاهی نو به مبانی علم سیاست، ترجمه علیرضا سمیعی اصفهانی، تهران: نشر مخاطب.
- راغفر، حسین .(1387). «اقتصاد سیاسی فساد»، فصلنامه مجلس و پژوهش، سال 14، شماره 58.
- رُز، ريچارد .(1390). دايره المعارف بين المللي انتخابات، ترجمه محمدتقي دلفروز، تهران: نشر ميزان.
- رحیمی، علامرضا .(1392). آسیب شناسی انتخابات،کرج: انتشارات مدیر فلاح
- رضوي، مسعود .(1379). روشنفکران و منابع ملی، چاپ اول، تهران: نشر فروزان نو.
- روريش، ويلفرد .(1372). سـياست بـه مثابه عـلم، تـرجمه ملک يحيی صلاحی، تهران: نشر سـمت.
- رفیع، حسین و همکاران .(1397). «فرهنگ سیاسی؛ یک بررسی مفهومی و نظري»، فصلنامه سیاست، سال پنجم، شماره 17
- زکی زاده، عصمت .(1388). تعاملات احزاب و انتخابات: با نگرش کاربردی در جمهوری اسلامی ايران، تهران: انتشارات کهکشان دانش.
- سریع القلم، محمود .(1372). عقل و توسعه یافتگی، تهران: نشر سفیر.
- سريع القلم، محمود .(1397). فرهنگ سياسی ايران، چاپ پنجم، تهران: نشر فروزان روز.
- شهرام نیا، امیرمسعود .(1385). جهانی شدن و دموکراسی در ایران، تهران: نشر نگاه معاصر.
- عالم، عبدالرحمن .(1391). بنيادهاي علم سياست، تهران: نشر ني.
- عباسیان، علی اکبر .(1387). فرهنگ سیاسی در امثال و حکم فارسی، تهران: نشر اختران.
- علم، محمدرضا .(1387). سهم فرهنگ سیاسی ایران در ناپایداري احزاب، تهران: انتشارات فرجام.
- عیوضی، محمدرحیم .(1382). تئوری‌های ساخت قدرت و رژیم پهلوي دوم، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- فيرحی، داود .(1385). «مفهوم مشارکت سياسی»، فصلنامه علوم سياسی، سال اول، شماره1.
- قاضي، ابوالفضل .(1371). حقوق اساسي و نهادهاي سياسي كليات ومباني، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران .(1399). تهران: انتشارات وکیل یار
- قانون انتخابات مجلس شوراي اسلامي با اصلاحات بعدي آن. (1398). تهران: نشر وزارت کشور.
- قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوري جمهوري اسلامی ایران. (1389).مصوب مجلس شوراي اسلامی
- قانون شرح وظایف استانداران و فرمانداران(1377). مصوب شورایعالی اداري
- قوام، عبدالعلی .(1382- ب). چالش‌های توسعه سیاسی، تهران: نشر قومس.
- کاتوزیان، ناصر (1378). مبانی حقوق عمومی: تهران، نشر دادگستر
- کریمی مله، علی .(1380). «پتانسیل تبدیل رقابت به منازعه سیاسی در ایران»، فصلنامه مطالعات ملی، سال نهم، شماره 3.
- كوهكي، عليرضا .(1388).« بررسي نقش و جايگاه مشاركت سياسي در سياست گذاری‌های داخلي و خارجي»، مركز پژوهش‌های مجلس شوراي اسلامي، شناسه گزارش9691.
- کی جین، آرویند .(1386). اقتصاد سیاسی فساد، مترجم علی بختیارزاده، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
- گلشني، عليرضا؛ شهبازي، عزيزالله .(1395). «سيکل تجاري- سياسی مطالعه دولت‌های سيد محمد خاتمی و محمود احمدي نژاد»، فصلنامه رهيافت انقلاب اسلامي، سال دهم، شماره 35
- لیپست، سیمورمارتین .(1374).«مشروعیت وکارآمدی»، فصلنامه فرهنگ توسعه، سال چهارم، شماره .18
- لفت ويچ، آدريان .(1385). دولت‌های توسعه گرا پيرامون اهميت سياست در توسعه، ترجمه جواد افشاركهن، مشهد: انتشارات نينگار.
- لطفیان، سعیده .(1385).« پیامدهای امنیتی فساد اقتصادی سیاسی درکشورهای در حال توسعه»، مجله دانشکده حقوق و علوم، سیاسی، شماره 71.
- ملکی، امیر .(1384).« نگرش جوانان نسبت به مشارکت سیاسی زنان در سطح برگزیدگان سیاسی»، فصنامه نامه علوم اجنماعی، شماره 25.
- ميرمحمدی، داوود .(1380). «رهيافت نظري تحليل رقابت سياسي و مسأله وفاق اجتماعي درايران»، فصلنامه مطالعات ملي، سال سوم، شماره 9.
- مرادخانی، فردین (1396). خوانش حقوقی از انقلاب مشروطه ایرانی، تهران: نشرمیزان
- منشادی، مرتضی و اکبری، سارا .(1399). «تبیین رابطه ساخت سیاسی و توسعه سیاسی در دوران پهلوی اول بر اساس مدل برنارد کریک»، فصلنامه دولت پژوهی، سال پنجم، شماره 21.
- نقیب زاده، احمد .(1380). درآمدي بر جامعه شناسی سیاسی، تهران: انتشارات سمت.
- نقيب زاده، احمد .(1378). حـزب سياسـي وعملكـرد آن در جوامـع امـروز، تهـران: نـشر دادگستر.
- نياكويي، امير .(1393). «جامعه شناسی منازعات سياسی در ايران: انتخابات1388»، پژوهشنامه علوم سياسی، سال دهم، شماره 1.
- وزارت کشور، دفتر انتخابات .( 1399). مجموعه گزارش مستند انتخابات مجلس شورای اسلامی
- Almond ،G. A ,(1990) .the study of Dolitical culture ،in A Disciplin divided :school and sects in political science ،Newbuly park ،sage.
- Azfar and Others. (2010). "The Causes and Consequences of Corruption. AAPSS". N. 573.
- Euben, J. P. (2010). "Corruption" in Johnston, M. (ed.), Public Sector Corruption, Vol. 1, London, Sage Publication Ltd.
- Johnston, Michael .(2011). “Corruption”, in The Encyclopedia of Political Science, George Thomas Kurian, editor in chief, CQ Press: A Division of SAGE.
کلیدواژه‌ها
