پیامدهای امنیتی بحران قره‌باغ بر امنیت جمهوری اسلامی ایران

وقوع درگیری بین آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قره‌باغ موجب بروز تهدیدات برای ایران به‌عنوان کشور همسایه شده است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و گردآوری با اسناد کتابخانه‌ای به دنبال بررسی پیامدهای بحران قره‌باغ بر امنیت جمهوری اسلامی ایران است. با نگاه موسع به مسئله امنیت و در چارچوب مکتب کپنهاگ می‌توان بیان داشت که این تهدیدات شامل نظامی، اقتصادی، اجتماعی، محیط‌زیست و سیاسی است. یافته‌ها نشان می‌دهد بحران قره‌باغ به سبب فضای تنش آمیز در نزدیکی مرزهای ایران شامل انواع تهدیدات بوده و از میان پنج بعد امنیت به لحاظ دخالت و نفوذ اسرائیل و گروه‌های تروریستی در این منطقه بعد امنیت نظامی برجسته‌تر از سایر ابعاد دیگر امنیت است.

Security implications of the Qarabagh crisis on the security of the Islamic Republic of Iran

Milad Elahi Nia [1]– Mohammadshah Mohammadi[2]

Abstract

The conflict between Azerbaijan and Armenia over the Nagorno-Karabakh region has posed a threat to Iran as a neighboring country. This research seeks to investigate the consequences of the Qarabagh crisis on the security of the Islamic Republic of Iran through a descriptive-analytical method and collection of library documents. With a broad view of the issue of security and within the framework of the Copenhagen School, it can be stated that these threats include military, economic, social, environmental and political. The findings show that the Nagorno-Karabakh crisis poses a variety of threats due to the tense atmosphere near the Iranian border, and among the five security dimensions in terms of Israeli involvement and influence of terrorist groups in the region, military security is more prominent than other dimensions of security.

Keywords: Azerbaijan, Iran, Crisis, Nagorno-Karabakh, South Caucasus

[1]M.Sc. Student of Middle East and North Africa Studies Mofid University of Qom, Iran. Www.elaheeniamilad@gmail.com

[2]Assistant Professor, University and Higher Research Institute of National Defense and Strategic Research, Tehran, Iran.

M.mohammad.shm1347@gmail.com

منابع

اسماعیل زاد امامقلی، یاسر؛احمدی فشارکی، حسن علی (1395)، داعش و امنیت ایران با تکیه‌بر مکتب کپنهاگ، نشریه پژوهش‌های راهبردی سیاست، پاییز 1395، شماره 18، صص141-123.

اکبری، حسین؛ غنی زاده، پیمان (1399)،روابط اسرائیل و آذربایجان و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه دانش تفسیر سیاسی، سال دوم، شماره 3، بهار1399، صص168-142.

الهی نیا، میلاد؛ دهقان، محمدحسن (1400)، بررسی جنگ‌های آذربایجان و ارمنستان 2020-1918،سال دوم شماره پنجم،زمستان 1400، صص 134-104.

بوزان، باری (1379)، آشنایی با مکتب کپنهاگ در حوزه مطالعات امنیتی، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال سوم، شماره سوم، پاییز 1379، صص 15-10.

پریزاد، رضا؛ میر حسینی، محمد (1400)،بحران قره‌باغ و پیامدهای آن بر جمهوری اسلامی ایران،فصلنامه دانشنامه علوم سیاسی، سال دوم، شماره 5 ، زمستان1400، صص30-1.

حسینی، سید محمد (1399)، موانع فزاینده‌ی منطقه‌گرایی درون‌زا در خاورمیانه از منظر مکتب کپنهاگ ، نشریه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، زمستان 1399، شماره 39، صص146-125.

حضی نیا، ناصر(1393)، معادلات قدرت در محیط امنیتی قفقاز جنوبی، سیاست خارجی، بهار 1393، شماره 10، صص 149-172.

دهقانیان، مجید؛ زارعی، بهادر؛ قربانی سپهر، ارش (1400)،تبیین پیامدهای رابطه اسرائیل و امارات متحده عربی بر امنیت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران، نشریه مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر، بهار و تابستان 1400، شماره 6، صص196-163.

راهنورد، پرستو؛ صلاحی، سهراب؛ عسگر خانی، ابو محمد (1399)،بررسی چالش‌های امنیتی و زیست‌محیطی عراق و ایران پس از تهاجم نظامی آمریکا در سال 2003، نشریه رهیافت انقلاب اسلامی، پاییز 1399، شماره 51، صص196-173

صادقی، سید شمس‌الدین؛ احمدیان، قدرت؛ مؤمن صفایی، علیرضا (1398)، تأثیر تحولات سیاسی و ژئوپلیتیک کردستان عراق بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و نقش تأثیرگذار دو کشور آمریکا و اسرائیل در آن (بر اساس مکتب کپنهاگ و مجموعۀ امنیتی منطقه‌ای) ، نشریه سیاست و روابط بین‌الملل،پاییز و زمستان 1398، سال سوم، شماره 6، صص331-305.

عبداله خانی، علی(1392)، نظریه‌های امنیت، تهران، موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر

علوی، سید محمدعلی؛دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1395)، روند امنیتی سازی فعالیت هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران توسط لابی طرفدار اسرائیل در آمریکا از منظر مکتب کپنهاگ، نشریه پژوهش‌های راهبردی سیاست، تابستان 1395، شماره 17، صص58-39.

عله پور، مهرداد؛ عمرانی، علی؛ حسن‌زاده، حسین؛ عزیزی، محسن (1398)، مکتب کپنهاگ به‌مثابه چارچوب تحلیلی همکاری‌های سیاسی امنیتی تهران و دمشق ( 2020 -2011)، نشریه پژوهش‌های حفاظتی و امنیتی، پاییز 1398، شماره 31، صص174-145.

کیائی آسرائی، میلاد (1398)، جایگاه جمهوری اسلامی ایران در استراتژی امنیت ملی عربستان سعودی، پایان‌نامه ارشد دانشگاه شهید بهشتی

ماندل، رابرت(1387 )،چهره‌های متغیر امنیت ملی، مترجم: پژوهشکده مطالعات راهبردی

مؤمنی، مجید رضا ؛ رحیمی، امید(1396)، تقابل ایران و اسرائیل و تأثیر آن بر گسترش روابط سیاسی- امنیتی اسرائیل و جمهوری آذربایجان، مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره دهم، شماره 2، صص 415-431.

وثوقی، سعید؛مرادی فر، سعیده؛صفری، عسگر (1393)، تحلیل موضوع‌های امنیتی قفقاز جنوبی بر اساس نظریۀ امنیتی مکتب کپنهاگ، نشریه مطالعات اوراسیای مرکزی، بهار و تابستان 1393، دوره هفتم، شماره 1، صص194-175.

AA News Broadcasting System (2020) Iran denies transferring military equipment to Armenia, 29 September

Echel, Mike (2020) “Drone Wars: In Nagorno-Karabakh, The Future Of Warfare Is Now”, Radio Free Europe, Radio Liberty

France 24 (2020) Iran troops deployed on border near Nagorno-Karabakh conflict, 25 October

Iran Press (2020) More than 70 rockets hit northwestern Iran today in the Nagorno-Karabakh conflict, 21 October

Jervis, R (1978),’Cooperation under the Security dilemme’, World Politics, 30/1:167-214.

Kaleji, Vali Kaleji (2020) “Nagorno-Karabakh: Transformation from an Ethnic-Territorial to Ethnic-Religious Conflict”, The Russian International Affairs Council (RIAC), Moscow

Mehrnews Agency (2020) Aliyev rejects allegations on Iran’s arms transfer to Armenia, 17 October

Press TV (2020) Zarif on Karabakh conflict: Iran won’t tolerate terrorists’ presence near borders, 1 November

RIA Novosti (2020) 10 Азербайджан взял под контроль Худаферинский мост в Карабахе, заявил Алиев [Azerbaijan has taken control of Khudaferin bridge in Karabakh, Aliyev said], 18 October

Tasnim News (2020) Any Violation of Iran Borders to Draw Tough Response, 23 October

Tehran Times (2020) Nagorno-Karabakh Conflict from Iran’s perspective, 19 October

The Newsweek (2020) Iran Boosts Border Defense against Armenia-Azerbaijan Conflict, Israel and ISIS, 27 October

The Times of Israel (2020) Azeris use Israeli-made drones as conflict escalates with Armenia, 30 September