کارآمدی قدرت نرم اتحادیه اروپا در نظم‌سازی بین‌المللی: بررسی دیپلماسی عمومی و سیاست گسترش

اتحادیه اروپا به‌عنوان یک بازیگر بی‌بدیل در عرصه روابط بین‌الملل، توانسته است با بهره‌گیری هدفمند از قدرت نرم، نقشی مؤثر در ایجاد صلح، ثبات و گسترش ارزش‌های جهانی ایفا کند. این مقاله به بررسی منابع، ابزارها و محدودیت‌های قدرت نرم اتحادیه اروپا پرداخته و نشان می‌دهد که این اتحادیه چگونه با استفاده از دیپلماسی عمومی، جذابیت فرهنگی، حمایت از حقوق بشر و به‌ویژه سیاست گسترش، توانسته نفوذی فراتر از ظرفیت‌های نظامی خود در سیاست جهانی داشته باشد. یافته‌ها حاکی از آن است که فرآیند گسترش، به‌عنوان ابزار منحصربه‌فرد قدرت نرم اتحادیه، در ترغیب کشورهای پیرامونی به پذیرش داوطلبانه هنجارها و استانداردهای اروپایی مؤثر بوده است. درعین‌حال، چالش‌هایی همچون بحران‌های داخلی، نبود قدرت سخت یکپارچه و افزایش بی‌ثباتی منطقه‌ای، دامنه تأثیرگذاری این ابزار را محدود می‌سازد. این مطالعه استدلال می‌کند که در شرایط کنونی نظم بین‌الملل، قدرت نرم ـ به‌ویژه در قالب سیاست‌های چندجانبه‌گرایانه و نهادساز ـ همچنان مزیت استراتژیک اتحادیه اروپا در مقایسه با سایر بازیگران جهانی محسوب می‌شود.

The Effectiveness of the European Union’s Soft Power in International Order-Building: An Analysis of Public Diplomacy and Enlargement Policy

Mohaddeseh Ghavami Pour Sarshkeh

Amirreza Mahmoudi

Ali Jamshidi Poura

Abstract

The European Union, as a unique actor in international relations, has been able to play an effective role in promoting peace, stability, and the spread of global values through the strategic use of soft power. This article examines the sources, instruments, and limitations of the EU’s soft power and demonstrates how the Union, by leveraging public diplomacy, cultural appeal, human rights promotion, and especially its enlargement policy, has exerted influence beyond its military capacities in global politics. The findings suggest that the enlargement process, as a distinctive tool of the EU’s soft power, has been effective in encouraging neighboring countries to voluntarily adopt European norms and standards. At the same time, challenges such as internal crises, the lack of unified hard power, and increasing regional instability limit the scope of this tool’s influence. This study argues that, in the current international order, soft power—particularly in the form of multilateralist and institution-building policies—remains a strategic advantage of the European Union compared to other global actors.

Keywords: soft power, European Union, international politics, public diplomacy, enlargement policy, global order

منابع

1. اطهری, سیداسدالله. (1390). اتحادیه اروپا و خاورمیانه: در تلاطم قدرت نرم و قدرت سخت. مطالعات خاورمیانه, 18(2), 107-140.

2. حقیقی، رضا، (1386)، فرهنگ و دیپلماسی در آیینه دیپلماسی فرهنگی اتحادیه اروپا

3. فتاحی اردکانی، حسین، مسعودنیا، حسین، و امام جمعه زاده، سید جواد. (1397). تحلیل مفهوم قدرت و منابع تشکیل‌دهنده آن از دیدگاه جوزف نای (سخت، نرم، هوشمند). مطالعات قدرت نرم، 1(1)، 7–32.

4. فدوی بنده قرایی، احمد، و گرامیان، سعیده السادات. (1390). تحول ماهیت قدرت نرم در دوره پسامدرن. مطالعات قدرت نرم، 1(3)، 77-104

5. هادیان، ناصر، و احدی، افسانه. (1388). جایگاه مفهومی دیپلماسی عمومی. روابط خارجی، 1(3)، 85-117.

6. ممدوحی, رضا و دیپ سینگ, رایج. (1399). نقاط جدید استراتژیک در در اروپا: تحولات و راهبردها. فصلنامه مطالعات راهبردی, 23(1), 153-178.

7. موسوی زارع، سیدجواد، زرقانی، سیدهادی، و امیرفخریان، مصطفی. (1401). طراحی مدل سنجش قدرت نرم کشورهای جهان. جغرافیا، 20(75)، 165-190.

8. Füle, Stefan (2011). Turkey And European Neighborhood Policy. Turkish Policy Quarterly, 10(2), 17-21.

9. Habermas, Jürgen (2007). Bölünmüş Batı (D. Muradoğlu, Trans.). Yapı Kredi Yayınları.

10. Keukeleire, S., & Delreux, T. (2014). The Foreign Policy of the European Union. Palgrave Macmillan

11. Melissen, Jan (2013). Conclusions and Recommendations on Public Diplomacy in Europe. In M. K. Davis Cross & J. Melissen (Eds.), European Public Diplomacy (pp. 205-212). Palgrave Macmillan.

12. Moravcsik, Andrew (2017, April 13). Europe Is Still a Superpower. Foreign Policy. http://foreignpolicy.com/2017/04/13/europe-is-still-a-superpower/

13. Nye, Joseph S. (2005). Yumuşak Güç Dünya Siyasetinde Başarının Yolu (R. İ. Aydın, Trans.). Elips Kitap Yayınları.

14. Nye, Joseph S. (2008). Public Diplomacy and Soft Power. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 616, 94-109.

15. Peterson, John (2008). The EU as a Global Actor. In E. Bomberg, J. Peterson, & A. Stubb (Eds.), The European Union How does it Work? (pp. 202-221). Oxford University Press.

16. Rehn, Olli (2007). Avrupa'nın Gelecek Sınırları (O. Şen & H. Kaya, Trans.). 1001 Kitap Yayınları.

17. Samur, Hakan (2009). Avrupa Komşuluk Politikası ve Amaçları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 18-35. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/70077

18. Terzi, Özlem (2014). Avrupa Birliği'nin Dış Politikası: Varoluş Tartışmasından Etkinliğin Sorgulanmasına. In F. Sönmezoğlu & Ö. Erler Bayır (Eds.), Dış Politika Karşılaştırmalı Bir Bakış. Der Yayınları.

19. Volten, Peter (2016). Hard Power versus Soft Power or a Balance between the Two? All Azimuth, 5(2), 91-94.