نگاه نخبگان ایرانی به اختلافات آمریکا و اروپا در دوران ترامپ

سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه‌ ترامپ با شعار «عظمت را به آمریکا برمی‌گردانیم» با بروز و ایجاد نارضایتی از سوی متحدان اروپایی همراه شد چراکه اتحادیه اروپا به دنبال احراز هویت مستقل خود به‌عنوان یک بازیگر مؤثر جهانی و کسب جایگاه بین‌المللی است و حاضر به تبعیت و همراهی باسیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه‌ آمریکا نیست. در این میان به نظر می‌رسد که اختلاف‌نظر و واگرایی طرفین فرصت مناسبی برای تأمین منافع ملی ایران بعد از خروج ترامپ از برجام و اعمال تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا فراهم کرد گرچه در عمل چنین نتیجه‌ای حاصل نشد. پژوهش حاضر به روش تلفیقی کتابخانه‌ای و پرسش‌نامه‌ای با تحلیل آماری SPSS به دنبال پاسخ به این پرسش است که چرا به‌رغم اختلافات آمریکا و اروپا در دوران ترامپ امکان تأمین منافع راهبردی ایران در بهره‌برداری از اختلافات این دو بازیگر فراهم نشده است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که به‌رغم اختلافات امريكا و اروپا در دوران ترامپ در زمینه‌هایی چون خروج امريكا از افغانستان، خروج از پيمان زیست‌محیطی پاريس و برجام، برگزیت، حمايت بی‌قیدوشرط از عربستان سعودي، فرا آتلانتیک گرايي، ناتو، روابط روسيه و اتحاديه اروپا و سیاست یک‌جانبه‌گرایی آمریکا، امكان تأمین منافع ملي ايران به اين دليل فراهم نشده است كه اتفاق‌نظر برداشت رهبران اروپايي و آمریکایی از يكديگر و نيز درك آنان از جايگاه اروپا و امريكا در نظام بین‌الملل، زمینه محدودسازی استراتژيك ايران در عرصه عملياتي منطقه‌ای و بین‌المللی را فراهم کرده است.

The view of the Iranian elites on the differences between the United States and Europe under Trump

Mohammad Reza Dehshiri[1]- Milad Elahi Nia[2]

Abstract

Trump's unilateralist policies, with the slogan "Make America Great Again" were met with dissatisfaction from European allies as the European Union seeks to establish itself as an independent global player and gain international standing, and is willing to comply with its policies. The United States is not unilateral. In the meantime, it seems that the differences and divergence of the two sides provided a good opportunity to secure Iran's national interests after Trump's withdrawal from JCPOA and the imposition of unilateral US sanctions; although in practice such a result was not achieved. This present study, using a combination of libraries and questionnaires with SPSS statistical analysis, seeks to answer the question, why despite the differences between the United States and Europe during the Trump era, it was not possible to ensure Iran's strategic interests in exploiting the differences between the two actors? The findings show that despite differences between the United States and Europe under Trump in areas such as the US withdrawal from Afghanistan, the withdrawal of the Paris environmental treaty and JCPOA, the Brexit, unconditional support for Saudi Arabia, transatlanticism, NATO, Russia and EU relations, US unilateralism has not been able to secure Iran's national interests because the unanimity of European and American leaders 'perceptions of each other and their understanding of Europe and the United States' position in the international system has provided the basis for Iran's strategic limitation in regional and international operations.

Keywords: EU, Iran, Trump, foreign policy, divergence

[1]Professor at the Faculty of International Relations, Ministry of Foreign Affairs, Tehran, Iran.

Mohammadreza-dehshiri@yahoo.com

[2]M.Sc. Student of Middle East and North Africa Studies Mofid University of Qom, Iran. Www.elaheeniamilad@gmail.com

منابع

ایزدی، پیروز (1395)، ترامپ و اروپا: روابط فرا آتلانتیکی، گزارش شماره 257، معاونت پژوهش­های سیاست خارجی، مرکز تحقیقات راهبردی، قابل‌دسترس در: http://www.csr.ir/files/fa/news/1395/11/17/1034_881.pdf

بزرگمهری، مجید (1389)، سرانجام حضور ناتو در افغانستان؛ برقراري امنیت و یا گسترش ناامنی و تروریسم، فصلنامه مطالعات سیاسی سال سوم، شماره 10، زمستان 1389، صص 54-29

بهادر خانی، محمدرضا؛ موسوی، سید محمدرضا؛ چهر آزاد، سعید (1398)، مقایسه سیاست خارجی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه، فصلنامه دانش تفسیر سیاسی، سال اول، شماره 1، پاییز 1398، صص 70-35

تابع افشار، ساناز و برزگر، کیهان (1396)، رئالیسم نوکلاسیک و سیاست خارجی آمریکا؛ تحلیلی نظری بر فهم سیاست خارجی ایالات‌متحده، فصلنامه رهیافت سیاسی و بین‌المللی، سال هشتم، شماره 1 (47 پیاپی)، صص 70-42.

دهشیری، محمدرضا؛ امامی، زهرا (1399)، عوامل همگرایی و واگرایی در روابط و اتحادیه اروپا (2020 - 2008)، فصلنامه دانش تفسیر سیاسی، سال دوم، شماره 4، تابستان 1399، صص 55-32

دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1390)، واقع‌گرایی ‌نوکلاسیک ‌و‌ سياست‌ خارجي ‌جمهوري‌ اسلامي ‌ايران، فصلنامه سياست خارجي، سال بيست و پنجم، شماره 2، صص 294-275.

رستمی، فرزاد؛ احمدیان، قدرت؛ کریمی، حمیدرضا (1398). تحلیلی بر مناسبات راهبردی اتحادیه اروپا و آمریکا در پرتو توافق هسته‌ای ایران (سناریوهای پیش رو)، فصلنامه پژوهش­های راهبردی سیاست، سال 7، شماره 28، بهار 1398، صص 239-265

عسگر خانی، ابو محمد و حق‌شناس، محمدرضا (1390)، تهدید‌های منطقه‌ای و راهبرد تسلیحاتی امنیتی ج ا ایران، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال نهم، شماره 33

قامت، جعفر (1389)، همگرايي و واگرايي اتحاديه اروپا و آمريكا نسبت به ج. ا. ايران، فصلنامه دانشنامه، پاييز 1389، شماره 78، صص 168-145.

قوام، عبدالعلی (1390)، اصول سیاست خارجی سیاست بین‌الملل، نشر سمت.

کریمی فرد، حسین (1397)، سیاست خارجی ترامپ و واقعیت­های نظام بین­الملل، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، دوره 8، شماره 28، پاییز 1397، صص 302-285.

محمدی نودهکی، مجتبی؛ متقی، ابراهیم؛ اصغری، محمدرضا (1395)، واگرایی و همگرایی در روابط اتحادیه اروپا با آمریکا در موضوعات مهم جهانی، فصلنامه سپهر سیاست، سال سوم، شماره 7، بهار 1395، صص 149-115

مشیر زاده، حمیرا (1396)، مبانی نظری تبیین و تحلیل سیاست خارجی، تهران: سمت.

موسوی، سید قائم؛ اسماعیلی، فائزه؛ کریمی، فائزه (1398)، بررسی جایگاه عربستان سعودی در سیاست خارجی ترامپ، فصلنامه دانش تفسیر سیاسی، سال اول، شماره 1، پاییز 1398، صص 150-125

Adebahr, Cornelius, (2017). “Trump, The EU, and Iran Policy Multipe Pathways ahead”, Carnegie Endowment for International Peace, available at:‌ www. http://carnegieeurope.eu/2017/01/31

Dyer, Geoff/Sevastopulo, Demetri/Lynch, David J. (2016): UK-US Special Relationship Shaky Following Brexit Vote, Financial Times, 26 June 2016, available at: https://www.ft.com/content/0c71dc88-3b8b-11e6-9f2c-36b487ebd80a

EU External Action (2018), ‘Speech by High Representative/Vice-President Federica Mogherini at the European Parliament plenary session on peace prospects for the Korean Peninsula in the light of recent developments’, 13 March 2018, https://eeas.europa.eu/ headquarters/headquarters-homepage/41269/speech-high-representativevice-president-federica-mogherini-european-parliamentplenary_en, 13 March 2018

Hoffman, Frank (2018). Ministry of Defence: Global Strategic Trends The Future Starts Today, Sixth Edition.

Lewis, Patricia & Parakilas, Jacob & Schneider-Petsinger, Marianne & Smart, Christopher & Rathke و Jeffrey & Ruy, Donatienne (2018).The Future of the United States and Europe An Irreplaceable Partnershi, The Royal Institute of International Affairs, 25 May, page 1-51.

Prifti, Bledar (2017), US Foreign Policy in the Middle East: The Case for Continuity: Springer.

Reuters (2018), ‘Forget Nixing Iran Deal, For Now DC Just Wants Partners To Agree To Fix It’, 18 February 2018, http://www.jpost.com/ Middle-East/Iran-News/Forget-nixing-Iran-deal-for-now-DC-just-wants-partners-to-agree-to-fix-it-542943

Shweller, Randall L (2002). in: Peter D. Feaver, et al(2000)., “Correspondence; Brother, Can You

Spare a Paradigm? (Or Was Anybody Ever a Realist?).” International Security,

25(1)., 165–193(174-178).

Special Report (2016). Future Policy Organization Rethinking our world. Available at: https://fpoglobal.com/control/wp-content/uploads/2016/11/Trump-Foreign-Policy-Challenges.pdf.

Taliaferro, Jeffrey W. (2000- 2001(. Security Seeking Under Anarchy: Defensive Realism Revisited, International Security, 25)3), 128-161.

Wohlforth, William C(1987)., “The Perception of Power: Russia in the Pre-1914 Balance